اقدامات ابوبكر صديق رضی الله عنه براي دفاع از مدينه
بسم الله الرحمن الرحیم
برخي از قبايل عرب، نمايندگاني را به مدينه فرستادند تا ابوبكر رضی الله عنه را قانع كنند كه از آنها زكات نگيرد. اما ابوبكر صديق رضی الله عنه ذرهاي از موضعش كه همان حكم اسلام بود، عقب ننشست. نمايندگان قبايل كه ديدند ابوبكر رضی الله عنه عزم و ارادهي آن دارد كه به هر قيمتي از آنان زكات بگيرد، مدينه را ترك كردند و به ميان قبايل خود رفتند. ابوبكر صديق رضی الله عنه جايي براي چانهزني دربارهي عدم گرفتن زكات نگذاشت؛ چراكه حكم اسلام، دربارهي زكات روشن و واضح بود. بدينسان نمايندگان قبايل نيز دانستند كه ابوبكر رضی الله عنه بر گرفتن زكات مصمم است و اندكي هم از اين موضع عقب نمينشيند.
البته نمايندگان قبايل، مسلمانان را در مدينه اندك و كمتعداد ديدند و به همين خاطر گمان كردند كه بهترين فرصت است تا با حملهاي همهجانبه به مدينه، كار اسلام و احكامش را يكسره كنند و به گمان خود از بار قوانين اسلامي خلا صلی الله علیه وسلم شوند. ابوبكر صديق رضی الله عنه با واقعنگري و بيآنكه بر وضع بحراني آن موقع سرپوشي نهد، به يارانش چنين فرمود: «اينك كفر، همه جا را فراگرفته و نمايندگان قبايل نيز، شما را كم و اندك ديدند؛ اكنون نميدانيد كه آنان، روز به شما حمله ميكنند يا شبانگاه بر شما شبيخون ميزنند؟! قاصدانشان، به نزد ما آمدند و فكر ميكردند كه ما خواستهشان را ميپذيريم و با آنها صلح و سازش ميكنيم. اما خواستهشان را نپذيرفتيم و پيماني نبستيم. پس كاملاً آماده باشيد (كه هر آن، امكان دارد بر ما شبيخون بزنند.)»( تاريخ طبري (4/64))
ابوبكر صديق رضی الله عنه براي رويارويي با حملات احتمالي مرتدان به مدينه، اقدامات زير را انجام داد:
1ـ به مردم مدينه دستور داد كه تماموقت در مسجد باشند تا نيروي دفاعي و بازدارندهي مسلمانان در كمال آمادگي قرار بگيرد و همه، جمع و يكپارچه باشند.
2ـ عدهاي را به گشتزني و پاسباني در راههاي ورودي مدينه گماشت تا با هر حملهي احتمالي مقابله كنند.
3ـ اميراني بر گاردهاي حفاظتي و دستههاي گشتزني گماشت كه عبارتند از: علي بن ابيطالب، زبير بن عوام، طلحه بن عبيدالله، سعد بن ابيوقاص، عبدالرحمن بن عوف و عبدالله بن مسعود رضی الله عنهم.
4ـ ابوبكر صديق رضی الله عنه پيكهايي به نزد آن دسته از قبايل (اسلم، غفار، مزينه، اشجع، جهينه و كعب) فرستاد كه بر اسلام پايبند مانده بودند و به آنها دستور داد تا براي جهاد با مرتدان آماده باشند؛ ايشان نيز فرمان ابوبكر رضی الله عنه را پاسخ گفتند و مدينه، از مجاهدان آن قبايل پر شد. مرداني از قبايل مسلمان با اسبها و شترهاي زيادي رهسپار مدينه شدند تا تحت فرمان ابوبكر صديق رضی الله عنه با از دينبرگشتگان بجنگند. به طور مثال فقط چهارصد نفر از قبيلهي جهينه به همراه اسب و ستوران باركش به مدينه رفتند يا عمرو بن مرهي جهني يكصد شتر را به لشكر اسلام تقديم كرد كه ابوبكر صديق رضی الله عنه آنها را درميان مجاهدان تقسيم نمود.( الثابتون علي الإسلام في أيام فتنة الردة، نوشتهي دكتر مهدي رزقالله، ص21)
5 ـ ابوبكرصديق رضی الله عنه براي مقابله با آن دسته از مرتداني كه از مدينه دور بودند، نامههايي به واليان مسلمان نوشت و به آنان دستور داد تا با مرتدان بجنگند. ابوبكر رضی الله عنه در نامههايش، عموم مردم را به جنگ با مرتدان فراخواند. به طور مثال به اهل يمن نامه نوشت كه با سپاهيان اسود عنسي كه در يمن سر برآورده بود، بجنگند. ابوبكر رضی الله عنه در نامهاش به مردم يمن چنين نوشته بود: «…ابناء(ابناء، عنواني است كه به اخلاف مهاجران ايراني در يمن اطلاق شده است.) را در مقابل دشمنانشان، ياري رسانيد و پيرامون آنها گرد آييد و از فيروز، فرمانبرداري كنيد و به همراهش براي مبارزه با دشمنان بكوشيد كه من، او را فرماندهي شما كردهام.»( البدء و التاريخ از مقدسي (5/157))
نامهي ابوبكر رضی الله عنه پيامد مثبتي به دنبال داشت و مسلمانان ايراني مهاجر در يمن (ابناء) به فرماندهي فيروز، برادران عرب و مسلمانشان را در برابر شورشيان از دينبرگشته ياري رساندند كه در نتيجه، يمن به تدريج به آغوش اسلام بازگشت.
6 ـ ابوبكر صديق رضی الله عنه براي مبارزه با مرتديني از قبيل بنيعبس و ذبيان كه در نزديكي مدينه بودند، درنگ نكرد. مدينه، در آن هنگام شرايط بحراني و سختي داشت؛ به همين خاطر ابوبكر صديق رضی الله عنه زنان و كودكان را به دژها و مناطق امن انتقال داد تا از حملهي مرتدان در امان باشند و خودش به همراه ديگر مسلمانان، آمادهي جنگ با اين دسته از مرتدان شد.
و صلی الله و سلم علی محمد و علی آله و اصحابه الی یوم الدین
منبع: کتاب ابوبکر صدیق، محمد علی صلابی
سایت عصر اسلام
IslamAge.Com
|