|
زادگاه ابوبكر رضی الله عنه و ويژگي‌هاي ظاهري او
بسم الله الرحمن الرحیم
علما در اين‌كه ابوبكر رضی الله عنه پس از عام‌الفيل به دنيا آمده، اختلافي ندارند؛ اما بر سر اين‌كه تولد ابوبكر رضی الله عنه چند وقت، پس از عام‌الفيل بوده، اختلاف نظر وجود دارد. برخي گفته‌اند: ابوبكر رضی الله عنه ، سه سال پس‌از عام‌الفيل به دنيا آمده و عده‌اي، دو سال و نيم پس‌از عام‌الفيل را زمان تولد ابوبكر رضی الله عنه مي‌دانند. برخي هم دوسال و چند ماه را بدون تعيين عدد ماه، موقع تولد ابوبكر دانسته‌اند.( سيرة و حياة الصديق، مجدي فتحي السيد ص29 و تاريخ الخلفاء، ص56)
به هر حال ابوبكر رضی الله عنه در آغوش پدر و مادري كه درميان قومشان داراي حرمت و عزت بودند، به‌خوبي پرورش يافت و همين، باعث شد تا ابوبكر رضی الله عنه نيز درميان قومش، محترم و سرآمد باشد.( تاريخ الدعوة الي الإسلام في عهد الخلفاء الراشدين ص30)
شكل ظاهري ابوبكر رضی الله عنه را چنين بيان كرده‌اند: چهره‌اي سفيد و جسمي نحيف و لاغر داشت؛ قيس بن ابي‌حازم مي‌گويد: ابوبكر رضی الله عنه ، شخصي لاغر اندام و سفيد بود كه گوشت كمي بر بدن داشت.( الطبقات از ابن‌سعد (3/188))
سيرت‌نگاران، ويژگي‌هاي ظاهري ابوبكر رضی الله عنه را از زبان راويان، چنين‌گفته‌اند: وي، سفيد آميخته به زردي بود؛ قد و قامتي نيك و لاغر و چهره‌اي استخواني با گونه‌هاي پرنشاط داشت؛ شلوارش، به كمر، بند نمي‌شد و پشتش، اندكي خميده و گونه‌اش، شاداب و كم‌گوشت بود؛ چشمان فرورفته‌اي داشت و بيني‌اش، از وسط، برآمده و داراي سوراخ‌هاي كوچكي بود؛ ساق‌هاي باريكي داشت و با وجودي كه ران‌هايش،كم‌گوشت بود، اما محكم و چابك به نظر مي‌رسيد؛ پيشانيش، بلند و كشيده بود و انگشتانش، استخواني و يكنواخت؛ او، ريشش را با حنا و كتم(نوعی گیاه )، رنگ مى كرد.( بخاري، شماره‌ي5895 و مسلم، شماره‌ي2341- ابوبكر الصديق، نوشته‌ي مجدي السيد، ص32)
خانواده‌ي ابوبكر
پدرش، عثمان بن عامر بن عمرو با كنيه‌ي ابوقحافه بود كه در فتح مكه، مسلمان شد؛ ابوبكر رضی الله عنه ، پدرش را در فتح مكه به نزد پيامبر صلی الله علیه وسلم برد. رسول‌خدا فرمودند: «اي ابوبكر! چرا پيرمرد را نگذاشتي كه ما به نزدش برويم؟» ابوبكر رضی الله عنه گفت: «سزاوار بود كه او، به حضور شما بيايد.» ابوقحافه رضی الله عنه در آن روز، مسلمان شد و با رسول‌خدا صلی الله علیه وسلم بيعت كرد.( الإصابة (4/375)) روايت شده كه رسول‌خداص، مسلمان شدن ابوقحافه رضی الله عنه را به ابوبكر رضی الله عنه تبريك گفتند(السيرة النبوية في ضوء المصادر الأصلية، ص577)و به ابوبكر رضی الله عنه دستور دادند: «سفيدى موهايش را تغيير دهيد (وخضاب كنيد) كه سر ابوقحافه، مانند گياه درمنه سفيد شده‌است.»( الإصابة (4/375))
در اين فرموده‌ي رسول‌خداص، يك سنت و درس بزرگ درباره‌ي احترام گذاشتن به بزرگسالان، وجود دارد كه خود پيامبر اكرم صلی الله علیه وسلم نيز تصريح كرده‌اند كه: (ليس منا من لم يوقر كبيرنا و يرحم صغيرنا) يعني: «كسي كه به بزرگان ما احترام نگذارد و به كوچك‌ها مهر و شفقت نورزد، از ما نيست.» ترمذي
مادر ابوبكر، سلمي دختر صخر بن عمرو بن كعب بن سعد بن تيم باكنيه‌ي ام‌الخير است كه از مسلمانان نخستين، به‌شمار مي‌رود و ماجراي مسلمان شدنش در صفحات بعدي خواهد بود.
ابوبكر رضی الله عنه ، چهار همسر داشته كه از آنان، داراي سه پسر و سه دختر شده است؛ همسران ابوبكر، عبارتند‌از:
1ـ قتيله دختر عبدالعزي بن اسعد بن جابر بن مالك
درباره‌ي مسلمان شدن قتيله، اختلاف نظر وجود دارد.( الطبقات از ابن‌سعد (3/169) (8/249)) او، مادر عبدالله و اسماء است. ابوبكر رضی الله عنه ، پيش از ظهور اسلام، قتيله را طلاق داد. يك بار قتيله، به مدينه رفت و براي دخترش اسماء بنت ابي‌‌بكر رضي الله عنهما با هدايايي از قبيل كشك و روغن برد؛ اما اسماء رضي الله عنها، هديه‌ي مادرش را نپذيرفت و حتي به او اجازه‌ي ورود به خانه‌اش را هم نداد و شخصي را به نزد خواهرش ام‌المؤمنين عايشه رضي‌الله عنها فرستاد تا از رسول‌خدا صلی الله علیه وسلم بپرسد كه آيا مي‌تواند هديه‌ي مادر نامسلمانش را بپذيرد و به او اجازه‌ي ورود به خانه‌اش را بدهد؟ پيامبراكرم صلی الله علیه وسلم فرمودند: «او را به خانه‌اش ببرد و هديه‌اش را بپذيرد.» خداوند متعال نيز اين آيه را نازل فرمود:
« لَا يَنْهَاكُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذِينَ لَمْ يُقَاتِلُوكُمْ فِي الدِّينِ وَلَمْ يُخْرِجُوكُمْ مِنْ دِيَارِكُمْ أَنْ تَبَرُّوهُمْ وَتُقْسِطُوا إِلَيْهِمْ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُقْسِطِينَ» (ممتحنه-8)
يعني: «خدا، شما را منع نمي‌كند از اين‌كه نيكي و بخشش كنيد به كساني كه به سبب دين، با شما نجنگيده و شما را از شهر و ديارتان، بيرون نكرده‌اند؛ خداوند، نيكوكاران را دوست دارد.»
اين آيه در تفسير المنير، چنين معنا شده است كه: «خداوند، شما را از نيكي و احسان، به كفاري از قبيل زنان و ضعيفان كه با شما نجنگيده‌اند، باز نمي‌دارد و از پيوند خويشاوندي، پناه‌دادن پناهنده وپذيرايي از كساني كه شما را از ديارتان بيرون نكرده‌اند، منع نمي‌كند. همين‌طور، خداي متعال، شما را منع نمي‌كند از اين‌كه در روابط خود با چنين كافراني، عدالت را رعايت نماييد و حقوق و امانت‌هايشان را به آنان دهيد يا به قراردادهاي ميان خود و آن‌ها، وفا كنيد و بدون كم وكاست، قيمت آن‌چه را از آنان مي‌خريد، بپردازيد.»( تفسير المنير از زحيلي (28/135))
2ـ ام‌رومان دختر عامر بن عويمر
او، از قبيله‌ي بني‌كنانه بن خزيمه است كه شوهرش، حارث بن سخبره را در مكه از دست داد و پس از آن، به ازدواج ابوبكر رضی الله عنه درآمد. او، در مسلمان شدن، پيشينه‌ي زيادي دارد؛ با رسول‌خدا صلی الله علیه وسلم بيعت كرد و به مدينه، هجرت نمود. ام‌رومان، مادر عبدالرحمن و عايشه رضي‌الله‌عنهما مي‌باشد و در سال ششم هجري در مدينه‌‌ي منوره درگذشت.
3ـ اسماء دختر عميس بن معبد بن حارث
او، از نخستين زنان مهاجر است و ديرينه‌ي زيادي در مسلمان شدن دارد و پيش‌از پناه بردن مسلمانان، به دارالاقم، مسلمان شد و با رسول‌خدا صلی الله علیه وسلم بيعت نمود. وي، مادر عبدالله بن جعفر رضی الله عنه است و به همراه شوهر قبلي‌اش، يعني جعفر بن ابي‌طالب رضی الله عنه به حبشه هجرت كرد. سپس همراه جعفر رضی الله عنه به مدينه هجرت نمود. شوهرش جعفر رضی الله عنه ، در جنگ مؤته به شهادت رسيد. پس از آن، ابوبكر رضی الله عنه ، با او ازدواج كرد كه داراي پسري به نام محمد شدند. صحابه‌اي چون: عمر، ابوموسي، عبدالله بن عباس و ام‌فضل رضی الله عنهم از او روايت كرده‌اند؛ او، خويشاوندان خويش را بسيار اكرام و پذيرايي مي‌نمود كه از آن دسته مي‌توان اشاره‌كرد به: رسول‌اللهص، حمزه و عباس رضي الله عنهما.
4 ـ حبيبه دختر خارجه بن زيد بن ابي‌زهير
حبيبه رضي الله عنها از انصار است و خزرجي؛ او، از ابوبكر رضی الله عنه ، باردارشد كه پس از وفات ابوبكر، دختري به نام ام‌كلثوم، به دنيا آورد. ابوبكر رضی الله عنه درسنح(خانه‌هاي بني‌حارث در اطراف مدينه) با او سكونت كرده بود.
و صلی الله و سلم علی محمد و علی آله و اصحابه الی یوم الدین
سایت عصر اسلام
IslamAge.Com
|
.gif){kind=small}
