صفات امام عادل از زبان حسن بصری رحمه الله
صفات امام عادل از زبان حسن بصری رحمه الله
وقتی که خلیفه عمر بن عبد العزیز رحمه الله به خلافت رسید نامه ای به حسن بصری رحمه الله نوشت و ا ز او خواست برایش درباره ی صفات امام عادل بنویسد.
امام حسن بصری رحمه الله برای خلیفه چنین نوشت: (ای امیر المؤمنین بدان که الله عزوجل امام عادل را هدایت کننده ی هر منحرفی از راه مستقیم، و منع کننده ی ستمگر، و اصلاح کننده ی فاسد، و نیروی ضعیف و ناتوان، و برقرار کننده ی مظلوم و پناهگاه هر ستمدیده ای قرار داده است.
و ای امیر المؤمنین امام عادل مانند چوپانی مهربان و دلسوز است که بهترین چراگاه را برای گله اش انتخاب می کند. و از چراگاه های خطرناک آنها را دور می کند و همیشه مراقب است که نزدیک آن نشوند. همانطور که از حیوانان درنده از آنان محافظت می کند.
و ای امیر المؤمنین امام عادل مانند پدری مهربان برای فرزندانش است که وقتی کوچک هستند برای راحتی آنها و طلب رزق و روزی تلاش می کند و زمانی که بزرگ شدند به آنها آموزش می دهد. زمانی که در قید حیات است برای فرزندانش ذخیره می کند تا بعد از مرگش آنها اندوخته ای داشته باشند.
ای امیر المؤمنین امام عادل مانند مادری دلسوز؛ نیکو و یاری مهربان برای فزندانش است. که به سختی او را حمل و بعد از آن نیز سختی های بسیاری را تحمل کرده و به بهترین وجه فرزندانش را ترتیبت کرده. طوری که شب ها را به خاطر فرزندش بیدار مانده؛ تا جایی که آرامش فرزندش آرامش او بوده. مدت زمانی طولانی او را شیر داده، و سپس او را از شیر می گیرد. با خوشحال اش خوشحال شده و با ناراحتی اش غمگین.
ای امیر المؤمنین امام عادل سرپرست یتیمان، خزانه دار فقراء است. کوچک آنها را پرورش و امنیت بزرگ آنها را تضمین می کند.
ای امیر المؤمنین امام عادل مانند قلبی است در میان اعضای بدن. طوری که با اصلاحش دیگر اعضا صالح می گردد و با فسادش دیگر اعضا فاسد می شود.
ای امیر المؤمنین! امام عادل، میان الله و بندگانش قرار دارد. کلام پروردگار را می شنود، و به آنان می شنواند، به الله می نگرد و آنان او را می نگرند، و از الله طلب هدایت می کند و هدایتشان می نماید.. پس ای امیر المؤمنین در آنچه که الله عزوجل تو را مالک آن قرار داده مانند بنده ای نباش که مولایش مال و خانواده اش را نزد او به امانت می گذارد؛ اما او مالش را هدر و خانواده اش را سرگردان می کند.
ای امير المؤمنین آگاه باش که الله متعال حد و حدود خود را واجب کرده تا از بدی ها وپليدی ها جلوگيری شود، پس چگونه خواهد شد زمانی که پيشوای مردم خودش در دام پليدی افتد؟!
الله تعالی قصاص را مايه ی حیات بندگان قرارداده حال اگر آنکه قرار است قصاص مردم را بگيرد؛ خود وی دست در خون آنان فرو برد چه پیش خواهد آمد؟!
ای امیر المؤمنین مرگ و بعد از آن را به یاد آورد؛ و به دنبال توشه برای آن روز باش. زیرا تو در آن هنگام هیچ یار و یاوری نخواهی دید که به تو کمک کند. و خود را برای آن لحظه ی ترسناک و لرزه ی بزرگ آماده کن.
و به یاد داشته باش که منزل تو غیر از این منزلی است که هم اکنون در آن هستی. و آن منزلی است که اقامت تو در آن طولانی خواهد بود و دوستانت تو را در آنجا رها خواهند کرد. و تو را در حفره ای تک و تنها خواهند گذاشت.
و به دنبال همدم و دوستی باش تا در: (يَوْمَ يَفِرُّ الْمَرْءُ مِنْ أَخِيهِ * وَأُمِّهِ وَأَبِيهِ * وَصَاحِبَتِهِ وَبَنِيهِ)[1]. یعنی: (روزی که انسان از برادرش می گريزد * و از ما درش و از پدرش * و از زنش و فرزندانش نيز می گريزد) همراه تو باشد.
و به یاد آور ای امیر المؤمنین: ( أَفَلَا يَعْلَمُ إِذَا بُعْثِرَ مَا فِي الْقُبُورِ * وَحُصِّلَ مَا فِي الصُّدُورِ)[2]. یعنی: (آیا او نمی داند که چون آنچه در گورهاست، (همه زنده و) برانگیخته شوند؟ * وآنچه در سینه هاست (همه) آشکار گردد). پس رازها ظاهر می شود و کاتبان همه چیز چه کوچک و بزرگ را می نویسند. امير المؤمنين برخیز و اقدام کن در حالی که هنوز مهلت داری و اجلت فرا نرسیده وآرزوهايت به انتها نرسيده.
ای امیر المؤمنین قضاوت جاهلان را در بین بندگان پروردگارت اجرا نکن. و راه ظالمان را ادامه نده. و اجازه نده متکبران بر ضعیفان مسلط شوند. زیرا آنها هیچ عهد و پیمانی را در رابطه با مؤمنان نمی شناسند. در غير اين صورت هم گناهان خود و هم گناهان ديگران و هم بارهای سنگين خود و هم بارهای سنگين ديگران رابه دوش خواهی کشيد. فریب نعمت های کسانی را که با به سختی و بلا انداختن تو جمع می کنند و به قيمت از دست رفتن خوشی و لذت های اخروی تو ، لذايذ و شادکامی های دنيايی را حاصل می کنند؛ مخور. و امروز به توان و قدرتت نگاه نکن بلکه به قدرت فردایت بنگر که اسیر زنجیرهای مرگ خواهی شد و در پیشاروی الله سبحانه و تعالی در جمع فرشتگان و پیامبران ایستاده ای و تمام نگاه ها در برابر پروردگار حی و قیوم افکنده می شوند.
ای امير المؤمنين من اگر نتوانسته باشم پيشینیان خود موعظه ای رسا ادا کنم اما از روی دلسوزی و خير خواهی در حقت کوتاهی نکرده ام. بنابر اين نامه ی خود را برایت فرستادم تا مانند داروی دوست و رفیقی باشد که به دوست خود داروهای ناخوشایند می نوشاند به اين اميد که به عافيت وصحت دست يابد. والسلام عليك يا أمير المؤمنين ورحمة الله وبركاته.
منبع: islamway.net
مترجم: ام محمد
|