2024 Nov 21

www.islamage.com    

عـنوان    :       

محدث بزرگ: علی بن مدینی رحمه الله

اما و حافظ برجسته ابو الحسن علی بن عبد الله بن جعفر بن نُجیح المدینی بصری در سال 161 هجری در بصره به دنیا آمد. ایشان معروف به ابن المدینی بودند. و مدینی نسبت به مدینه ی رسول الله صلی الله علیه و سلم است.

این عالم بزرگوار در خانواده ی علم و فضل پرورش یافت. پدرش و جدش از علمای بزرگ حدیث بودند. پدرش عبد الله بن جعفر از محدثین مشهور بود که از شیوخ عالمانی چون امام مالک بن انس روایت کرده بود. اما جدش جعفر بن نجیح بود که از عبدالرحمن بن قاسم بن محمد بن ابی بکر صدیق روایت کرده بود.

علی بن مدینی رحمه الله از محدثین مشهور بسیاری چون پدرش، و حماد بن زید، سفیان بن عیینه، ابن علیة، ابی ضمرة، بشر بن المفضل، حاتم بن وردان، خالد بن حارث، حرمی بن عماره، حسان بن ابراهیم، سعید بن عامر، یحیی بن سعید القطان، و یزید بن زریع؛ حدیث را شنیده و روایت کرده بود.

و گروه بزرگی از علماء نیز از ایشان احادیث را روایت کرده اند؛ عالمانی چون: امام بخاری، ابو داود، ابو حاتم، ذهلی، و پسرش عبد الله، احمد بن منصور، اسماعیل بن اسحاق القاضی، حنبل بن اسحاق، صالح جزرة، ابو قلابة، ابراهیم بن حارث بغدادی، حسن بن علی الخلال، ابو مزاحم سباع بن النضر، محمد بن عمرو بن نبهان الثقفی و ابراهیم جوزجانی.

همچنین سفیان بن عیینه، معاذ بن معاذ با اینکه از شیوخ علی بن مدینی بودند و احمد بن حنبل و عثمان بن ابی شیبه که از همتایانش بودند؛ حدیث روایت کرده اند.

فضایل و محاسن علی بن مدینی از زبان علماء:

علی بن مدینی یکی از برجسته ترین علمای حدیث بود که به حفظ حدیث و علم به شناخت علل احادیث که یکی از دقیق ترین علم های علوم حدیث به حساب می آید؛ مشهور بود. و تا جایی در آن خبیر بود که علماء از وی تقدیر می کردند. حتی امام بخاری رحمه الله درباه ی ایشان فرمود: (خودم را نزد هیچ کس حقیر ندیدم مگر نزد علی بن مدینی).

امام نووی رحمه الله چنین می فرماید: (علما بر جلالت و امامت علی بن مدینی و دانش و فضیلتش و برتری اش بر دیگران اتفاق دارند).

و امام ذهبی رحمه الله در میزان اعتدال درباره ی علی بن مدینی چنین می فرماید: (اما علی بن مدینی کسی بود که علم علل احادیث به او ختم می شد. و علاوه بر آن خبیر به نقد رجال حدیث بود تا جایی که در عصرش کم تر کسی چنین علمی داشت).

گوشه هایی از زندگی نامه علی بن مدینی رحمه الله:

مهم ترین چیزی که از زندگی نامه این امام بزرگ را می توانیم ذکر کنیم این است که:

امام علی بن مدینی رحمه الله حفظ بسیار قوی داشتند تا جایی که باعث وسعت علم ایشان شده بود. امام ذهبی رحمه الله در توصیف ایشان می فرماید: (علی بن مدینی حافظ عصرش، و الگوی سرور این مقام بود).

و امام ابن ابی یعلی درباره ی ایشان می فرماید: (علی بن مدینی از حافظان برجسته و مشهور بودند).

و امام خطیب بغدادی رحمه الله در کتاب تاریخ بغداد چنین فرموده: (یکی از امامان حدیث عصرش بوده و بر تمام حفاظ وقتش مقدم بوده است).

اما درباره ی وسعت علم ایشان امام عبدالرحمن مهدی که خود از بزرگان علمای حدیث بودند؛ چنین می فرماید: (ابن مدینی از داناترین انسان ها بود).

و امام ابو عبید قاسم بن سلام می فرماید: (علم به چهار نفر ختم می شود: ابوبکر بن ابی شیبه که بیشترین آنها در نقل علم، و احمد بن حنبل که فقیه ترین آنها در علم، و علی بن مدینی که آگاه ترین آنها به علم، و یحیی بن معین که تدوین کننده ی بیشتر آن بود).

اما درباره ی علمش به علل حدیث گفته شده که عالم ترین مردم به این علم بودند. امام ذهبی رحمه الله می فرماید: (علم علل حدیث نبوی به وی ختم می شد).

و امام ابو حاتم رحمه الله درباره ی ایشان می فرماید: (ابن مدینی آگاه ترین مردم به حدیث و علل آن بود).

و حافظ ابن حجر رحمه الله چنین فرموده: (وی عالم ترین مردم در زمانش به حدیث و علل آن بود).

وفات علی بن مدینی رحمه الله:

این عالم جلیل و بزرگوار در سن 73 سالگی؛ در ذی القعده سال 234 هجری دیده از جهان فرو بستند. رحمه الله رحمة واسعة.

منبع: islamweb.net

مترجم: ام محمد