|
|
تاریخ چاپ : |
2024 Jul 26 |
www.islamage.com |
| لینک : |
|
عـنوان : |
سلطان محمد پنجم (1328 - 1337 هـ) | ||||||||||||||||
|
«انجمن اتحاد و ترقی» تحت تأثیر فرهنگ غرب، و اندیشه‌ی ملی‌گرایی واقع شده بود، آنها دارای سیاست آتاتورکی و تعصب ملی‌گرایی و نژاد پرستی بوده، و در صدد بودند تا تنها زبان ترکی باقی بماند، و برای همین به شدت با زبان عربی به مقابله پرداختند. اشغال لیبی توسط ایتالیا و جنگ بالکان در آن هنگام عثمانی‌ها در اوج ضعف خویش به سر می‌بردند و در آفریقا به جز ایالت طرابلس (لیبی) سرزمینی دیگر برایشان باقی نمانده بود، زیرا مصر توسط انگلیس و مغرب عربی نیز توسط فرانسه اشغال شده بود، برای همین ایتالیا نیز می‌خواست با اشغال لیبی بهره‌ی خود را از امپراتوری عثمانی ببرد، بنابراین با فرستادن گروه‌های نصرانی، و خرید اراضی در آن منطقه گام‌های اساسی را برای اشغال آن مناطق پیمود. عثمانی‌ها اگر چه برای جلوگیری از اشغال لیبی با ایتالیا وارد جنگ شدند، ولی در پایان مجبور به پذیرش پیمان صلح شدند، و در سال 1329هـ با امضای معاهده‌ی صلح، به سیادت ایتالیا در لیبی معترف شدند. در سال 1330هـ جنگ اول بالکان اول آغاز شد. دولتهای مستقل بالکان (بلغارستان، یونان، مونتنگرو و صربستان) با هم متحد شده بودند، تا اراضی خویش را به سمت عثمانی‌ها توسعه دهند. آنها درصدد اشغال ایالت روملی شرقی بودند، و توانستند در نبرد با عثمانی‌ها به پیروزی برسند. این جنگ هفت ماه به طول آنجامید و به 5 قرن حاکمیت عثمانی در منطقه‌ی بالکان پایان داد. از نتایج این جنگ، جدایی آلبانی از دولت عثمانی و تقسیم اراضی روملی شرقی میان اتحاد بالکان بود. در سال 1332هـ بار نبرد دوم بالکان آغاز شد که در آن بلغارستان در یک طرف و صربستان و یونان در سمت دیگر قرار داشتند، در این نبرد، عثمانی‌ها علیه بلغارستان وارد جنگ شدند. در پایان پس از شکست بلغارستان، مقدونیه میان سه حکومت (صربستان و یونان و بلغارستان) تقسیم شد، و دولت عثمانی نیز به قسمتی از اراضی اشغالی خویش در جنگ اول بالکان، دست یافت. جنگ جهانی اول در سال 1914م جنگ جهانی اول میان دولتهای اروپایی در گرفت، و تا سال 1918م ادامه یافت؛ دولت عثمانی در جنگ جهانی هم پیمان آلمان شد، چون ظاهرا در آلمان طمع کمتری نسبت به اشغال اراضی عثمانی مشاهده می‌کرد. جنگ جهانی اول در چهار جبهه ادامه داشت، این جبهه‌ها عبارتند از: - جبهه‌ی شرقی، در این جبهه انور پاشا که از اعضای انجمن اتحاد و ترقی بود، به نبرد مشغول بود. - جبهه‌ی کانال سوئز: در این جبهه نیروهای عثمانی به سوی کانال سوئز حرکت کردند. - جبهه‌ی عدن: در این جبهه نیز عثمانی‌ها تلاش کردند تا انگلیسی‌ها را از عدن دور کنند، ولی با شکست مواجه شدند. - جبهه‌ی داردانل: عثمانی‌ها بر تنگه‌ی داردانل دژهایی گرفته بودند، تا دشمن را از رسیدن به استانبول ناامید کند. انگلیس حملات خویش را بر دولت عثمانی آغاز کرد، و توانست وارد فلسطین شود. هنگامی که فرمانده‌ی انگلیسی (ژنرال آلنبی) به قدس رسید، جمله‌ی مشهور خود را که نشان دهنده‌ی کینه‌ی درونی صلیبیان بود به زبان آورد، و گفت: "اکنون نبردهای صلیبی به پایان رسید". اینچنین بود که سرزمین فلسطین از دست مسلمانان خارج شد و این اشغال تاکنون ادامه دارد. فرانسه نیز سوریه را به اشغال خود در آورد. در پایان دولت آلمان و هم پیمانانش از جمله دولت عثمانی شکست خوردند. عثمانی‌ها تقریبا به مرزهای کنونی ترکیه باز گشتند، و اعضای انجمن اتحاد و ترقی اعلان استقلال نمودند. محمد رشاد (محمد پنجم) نیز چند ماه پیش از شکست وفات نمود، و پس از وی برادرش «محمد وحید الدین» به جای او انتخاب شد.
ترجمه و تحقیق: أبو أنس سايت عصر اسلام
* الدولة العثمانیة- تألیف: دکتر علی محمد صلابی. * الدولة العثمانية في التاريخ الإسلامي الحديث - تألیف: اسماعيل احمد ياغى * سایت ويكيبيديا، سایت قصة الإسلام ، الموسوعة الحرة- سایت إسلام أون لاین . نت - سایت المعرفه * تاريخ الدولة العلية العثمانية - تألیف: محمد فریک بک * التاريخ الاسلامى، العهد العثمانى ، تألیف محمود شاکر، المکتب الإسلامی، الطبعة الثالثة، 1411هـ/1991م. |
|||||||||||||||||
سلطان محمد پنجم در سال 1260هـ دیده به جهان گشود. وی در سن شصت و هشت سالگی پس از برکناری برادرش عبدالحمید دوم به سلطنت رسید، ولی در آن هنگام یعنی پس از خلع سلطان عبدالحمید دوم، قدرت اصلی در دست اتحادیون (انجمن اتحاد و ترقی) بود، و از خلیفه تنها نامی باقی مانده بود.