2024 Nov 21

www.islamage.com    

عـنوان    :       

مختصری درباره ی زندگی نامه امام جعفر صادق

اسم و نسب امام جعفر صادق:

ایشان امام ابو عبد الله جعفر صادق بن محمد باقر بن علی بن زین العابدین فرزند ریحانه ی رسول الله صلی الله علیه و سلم و محبوبشان حسین بن امیر المؤمنین علی بن ابی طالب رضی الله عنهم هستند.

مادرشان ام فروة بنت قاسم بن محمد بن ابی بکر تَیمی بود که دختر اسماء بنت عبد الرحمن بن ابی بکر بودند. پس نسب مادرشان هم از جهت پدر و هم از جهت مادر به ابی بکر الصدیق رضی الله عنه می رسد.

و به همین دلیل هم بوده که امام جعفر صادق می فرماید: از طرف ابوبکر صدیق دوبار متولد شده ام.

ایشان در سال هشتاد هجری به دنیا آمدند و برخی از صحابه را دیده اند. امام ذهبی رحمه الله می فرماید: گمان کنم انس بن مالک و سهل بن سعد را دیده باشد[1].

شیوخ و شاگردان امام جعفر صادق:

امام جعفر صادق از پدرشان: ابی جعفر الباقر، و عبید الله بن ابی رافع، عروة بن زبیر، عطاء بن ابی رباح – که روایتش در صحیح مسلم است -، وپدر بزرگش: قاسم بن محمد بن ابی بکر، و نافع العمری، و محمد بن المنکدر، و زُهری، و مسلم بن ابی مریم وغیره روایت کرده که در مجموع روایاتش بیشتر از پدرش است؛ و از بزرگترین علمای مدینه به حساب می آمدند.

اما شاگردان ایشان بسیاراند از جمله: فرزندش: موسی کاظم، و دیگران مانند یحیی بن سعید انصاری، یزید بن عبد الله بن الهاد، ابان بن تغلب، ابن جریج، معاویه بن عمار الدهنی، ابن اسحاق، سفیان، شعبه، مالک، اسماعیل بن جعفر و غیره.

مکان و منزلت ایشان در علم و فضل و سنت، و براءتشان از غلو کنددگانی مانند روافض و افتراءاتی که به ایشان زده اند[2]:

ابو احمد بن عدی می فرماید: جعفر صادق احادیث بسیاری را از طریق پدرش از جابر و از اجدادش روایت کرده است. و از ایشان امامان بسیاری روایت کرده اند و ایشان از ثقات هستند همانطور که ابن معین گفته اند.

و از عمرو ابی المقدام روایت شده که فرمود: وقتی به جعفر بن محمد نگاه می کردم؛ می دانستم که وی از ذریه ی پیامبران است.

و از علی بن جعد سپس از زهیر بن معاویه سپس از پدرش روایت می کند که پدرم به جعفر بن محمد گفت: من همسایه ای دارم ادعا می کند که تو از ابی بکر و عمر متنفر هستی؟ جعفر در جواب گفت: الله تعالی از همسایه ات متنفر است. به الله سوگند من آرزو می کنم که الله عزوجل به قرابتی که با ابی بکر دارم به من نفع برساند.

و از محمد بن فضیل از سالم بن ابی حفصه روایت شده که گفت: از ابا جعفر و پسرش جعفر درباره ی ابی بکر و عمر پرسیدم: وی گفت: ای سالم آنها را ولی خود قرار ده و از دشمنان آنان بی زار باش چرا که آنها امامان هدایت بودند.

و در ادامه فرمود: ای سالم! آیا شخص جدش را ناسزا می گوید؟ ابوبکر جد من است. شفاعت محمد صلی الله علیه و سلم در روز قیامت نصیبم نگردد؛ اگر من آنها را ولی خویش قرار ندهم و از دشمنان آنها بیزار نباشم.

امام ذهبی رحمه الله می فرماید: این قول روایتی متواتر از جعفر صادق است و به الله سوگند گواهی می دهم که وی در قولش راستگو بوده و هرگز منافق نبود؛ پس الله تعالی روافض را خیر ندهد و روسیا گرداند.

و شیخ الاسلام ابن تیمیه رحمه الله در این باره می فرماید: (دروغ ها و افتراءاتی که به جعفر صادق رضی الله عنه نسبت داده شده از بزرگترین دروغ هاست؛ تا جایی که حتی گفته شده: به هیچ کس به اندازه ی جعفر صادق رضی الله دروغ و افتراء نسبت داده نشده است)[3].

و نیز می فرماید: (روافض جاهل ترین فرقه ها و دورترین آنها از شناخت منقول و معقول است. و آنان همان کسانی اند که تقیه را از اصول دین خویش قرار داده اند و بر اهل بیت دروغ هایی را بسته اند که از تعداد آنها الله عزوجل با خبر است. بلکه حتی گفته اند: جعفر صادق گفته: تقیه دین من و اجدادم است.

در حالی که تقیه شعار نفاق است؛ و حقیقتش این است که به زبان چیزی گفته شود که در قلب خلاف آن باشد و این دقیقا همان نفاق است. و از آنجایی که تقیه از اصول دینشان است؛ هر چه که از علی رضی الله عنه و غیره  و اهل بیت روایت می کنند؛ اگر موافق اهل سنت و جماعت باشد؛ می گویند این سخن را امام به خاطر تقیه زده اند. و اینگونه باب نفاق را برای قرامطه ی باطنی باز کردند)[4].

و همچنین فرموده: (این آفات از دروغگوها انتشار یافته نه از ایشان (یعنی جعفر صادق) ... تا جایی که هر کس خواسته دروغ هایش را منتشر کند آن را به جعفر صادق نسبت داده)[5].

بنا بر این براءت امام جعفر صادق رضی الله عنه از روافض و امثال آنان آشکارتر از آن است که ذکر شود و افتراءات و دروغ های آنان بیشتر از آن است که شماریده شود.

و اگر یک نگاه سریع به شیوخ این امام بزرگوار مانند عطاء بن ابی رباح، زهری، عروة بن زبیر و قاسم بن محمد و غیره بیاندازیم و همچنین به شاگردان ایشان کسانی مانند ابی حنیفه، سفیان الثوری، ابن عیینه و مالک و غیره کنیم و به احترام آنان نسبت به ایشان تأمل کنیم سر دروغ روافض و امثال آنان بر ملا می شود. زیرا چگونه ممکن است کسی که شیوخش و شاگردانش از مشهورترین علمای اهل سنت در عصرشان باشد؛ اما خود آن فرد امام دشمنان آنان چون روافض و امثال آنان باشد؟!

منبع: islamqa.info

مترجم: ام محمد