|
روش عمر رضی الله عنه در انتخاب فرماندهان لشکر
بسم الله الرحمن الرحيم
عمرفاروق روش منحصر به فردی در انتخاب فرماندهان داشت، ایشان برای این کار شرایط ویژه‌ای مقرر کرده بود از این قبیل:
1ـ پرهیزگاری و دانش
ایشان همواره می‌گفت: کسی فردی را بشناسد که فاسق است و او را بر کاری بگمارد خود او نیز فاسق می‌شود.[1]
و هنگامی که خواست سعید بن عامر را بر بخشی از دیار شام بگمارد و او نپذیرفت و شانه خالی کرد، عمر رضی الله عنه گفت: به خدا این ممکن نیست که مسئولیت فقط با من باشد و شما در خانه‌هایتان راحت بنشینید.[2]
2ـ آرامش و وقار
هنگامی که عمر رضی الله عنه ، ابوعبیده ثقفی را به عنوان امیر تعیین کرد، گفت: از این که سلیط را امیر می‌کردم چیزی جز شتاب زدگی وی مرا باز نداشت و افزود که شتاب زدگی در جنگ باعث شکست می‌شود و جنگ نیاز به فردی آرام و با وقار دارد.[3]
3ـ شجاعت و مهارت
وقتی عمر رضی الله عنه می‌خواست فرماندهی نیروهای مسلمان را که عازم فتح نهاوند بودند، تعیین بکند و در این مورد با مردم مشورت کرد. آن‌ها گفتند: امیرالمؤمنین بهتر از ما عراقیان و نیروهای خود را می‌شناسد. عمر رضی الله عنه گفت: به خدا کسی را امیر آنان مقرر می‌کنم که هنگام برخورد با دشمن نخستین کسی باشد که شمشیر از غلاف بیرون می‌کند. گفتند: او کیست؟ گفت: نعمان بن مقرن مزنی. آن‌ها گفتند: بلی او شایسته‌ی این مقام است.[4]
4ـ کاردان، زرنگ و با تجربه باشد
عمر رضی الله عنه به نیروهایش می‌گفت: حق شما بر من این است که شما را به رفتن در مهلکه و جایی که نابودی شما حتمی است وادار نکنم.[5]
و هنگامی که عمرو بن عاص و لشکرش به اجنادین رسید و قصد فتح آن‌را کرد و در آن روزها فرماندهی رومی‌ها فردی به نام ارطبون معروف به زرنگی و کاردانی بود، عمر رضی الله عنه گفت: ارطبون عرب را به جنگ ارطبون روم فرستاده‌ایم، ببینیم چه کار می‌کند؟ و چون عمرو توانست ارطبون را بفریباند و خبر به گوش عمر رضی الله عنه رسید گفت: عمرو بر او پیروز شد. خدا عمرو را پاداش نیکو دهد.[6]
5- ماهر و دارای آگاهی نسبت به تاکتیکهای جنگ باشد
ابن قدامه حنبلی نویسنده‌ی «المغنی» درسخنی پیرامون فرماندهی جنگ می‌نویسد: فرمانده باید دارای رأی و اندیشه بوده و آگاه به مسايل و فنون و تاکتیک جنگی باشد. علاوه بر این‌ها امانت دار، مهربان و خیرخواه مسلمانان باشد. از همین رهگذر بود که عمر رضی الله عنه پس از نظر خواهی از مردم سعد بن ابی وقاص را فرماندهی کل نیروهای اسلامی عراق مقرر کرد.[7]
6ـ علاقه‌مند بودن
معمولاً عمر رضی الله عنه هیچ کس را مجبور به پذیرفتن مسئولیتی نمی‌کرد مگر این که واقعاً ناچار می‌شد. چنان که باری مردم را برای جنگ با فارس در عراق تشویق نمود، آن‌ها در اعلام آمادگی برای جنگ مقداری درنگ کردند و قبل از همه ابوعبید بن مسعود ثقفی لبیک گفت و بعد از او دیگران آماده شدند. عمر رضی الله عنه ابوعبیده ثقفی را با این‌که جزو صحابه نبود، امیر آنان مقرر کرد. کسی گفت: آیا بهتر نبود فردی از صحابه را امیر آنان مقرر می‌نمودی؟ عمر رضی الله عنه گفت: کسی را که قبل از همه به دعوتم لبیک گفت امیر تعیین می‌کنم.[8]
و هر کدام از سعد بن ابی وقاص، ابوعبیده، عمرو بن عاص و دیگر فرماندهان دارای این ویژگیها بودند.
وصلی الله وسلم علی نبينا محمد و علی آله و اصحابه الی يوم الدين
منبع: کتاب عمر فاروق، مولف: محمد علي صلابي
سایت عصر اســـلام
IslamAgae.Com
---------------------------------------
[1]- موسوعه فقه عمربه نقل از سیرت عمر: ابن جوزی. ص 67
[2]- موسوعة فقه عمرص100 عن مصنف عبد الرزاق (11/348).
[3]- تاریخ طبری (4/266)
[4]- تاریخ طبری (5/109)
[5]- موسوعه فقه عمر. ص 109
[6]- تاریخ طبری (4/432)
[7]- المغنی (8/352)
[8]- البدایه والنهایه (7/26)
|
.gif){kind=small}
