|
خاک‌سپاری پیکر پاک پيامبر (صلی الله علیه وسلم)
پیش از آنکه صحابهٔ رسول‌اکرم -صلى الله علیه وسلم- به کفن و دفن آنحضرت بپردازند، اختلاف‌نظرشان دربارهٔ خلافت رسول‌خدا -صلى الله علیه وسلم- بالا گرفت. کشمکش‌ها و گفتگوها و بحث و جدل‌های فراوان میان مهاجر و انصار در سقیفهٔ بنی‌ساعده روی داد، و سرانجام، بر خلافت ابوبکر -رضی الله عنه- اتفاق‌نظر پیدا کردند.
تمامی روز دوشنبه با این حال و اوضاع سپری گردید، و شب فرا رسید، و مردم به کارها و گفتگوهای خودشان سرگرم بودند و به کفن و دفن آنحضرت نپرداختند. آخر شب سه‌شنبه شد، و بامداد فردا یعنی سه‌شنبه فرا رسید، و هنوز پیکر مبارک آنحضرت در بستر ایشان، و همان روانداز راه راه بر روی پیکر ایشان کشیده شده بود، و خانوادهٔ رسول‌خدا -صلى الله علیه وسلم- درِ اتاق را بر روی جنازهٔ آنحضرت بسته بودند.
روز سه‌شنبه، بدون آنکه جامه‌های رسول‌خدا - صلى الله علیه وسلم - را از تن ایشان دربیاورند، پیکر آنحضرت را غسل دادند. غسل دادن پیکر پاک پیامبر اکرم - صلى الله علیه وسلم - را عباس و علی و فضل‌بن عباس و قٌثَم بن عباس، و شُقران بردهٔ آزاد شدهٔ رسول‌خدا -صلى الله علیه وسلم- و اُسامة بن زید، و اُوْس بن خُولی عهده‌دار شدند. عباس و فضل پیکر آنحضرت را به این سوی و آنسوی حرکت می‌دادند و شُقران آب می‌ریخت، و علی ایشان را غسل می‌داد، و اوس سر آنحضرت را بر سینهٔ خودش تکیه داده بود. [1]
پیکر رسول خدا -صلى الله علیه وسلم- را سه بار غسل دادند. نخست با آب، سپس با سدر، و نوبت سوم با آب چاهی که آن را «غَرس» می‌نامیدند و از آن طایفهٔ سعد بن خثیمه بود و در ناحیهٔ قُباء واقع شده بود، و از آب آن می‌آشامیدند. [2]
آنگاه پیکر پاک آنحضرت را در سه قلعه پارچهٔ یمانی سفید سَحولی از جنس پنبه کفن کردند، و پیراهن و عمامه بر آنحضرت نپوشانیدند[3]، و فقط پیکر ایشان را در آن پارچه‌ها پیچیدند.
در باب موضع دفن رسول‌خدا - صلى الله علیه وسلم - نیز میان صحابه اختلاف افتاد. ابوبکر گفت: من از رسول‌خدا -صلى الله علیه وسلم- شنیدم که می‌فرمودند:
«ما قبض نبی إلا دفن حیث یقبض».
«هیچیک از پیامبران جز این نبوده است که در همان مکانی که جان می‌داده است به خاک سپرده می‌شده است!»
ابوطلحه بستر آنحضرت را که در آن جان داده بودند به کناری زد، و همانجا را حفر کرد، و برای پیکر ایشان آرامگاهی درون گودال آماده کرد.
مردم گروه گروه، به نوبت، ده نفر، ده نفر، به حجرهٔ عایشه که قبر و جنازهٔ آن حضرت در آن بود وارد می‌شدند و بر پیکر رسول‌خدا -صلى الله علیه وسلم- به صورت فُرادی نماز می‌گزاردند، و هیچکس پیشنماز نمی‌شد. نخست خویشاوندان آنحضرت بر ایشان نماز گزاردند، سپس مهاجرین و بعد انصار، آنگاه کودکان و زنان؛ یا ابتدا زنان و سپس کودکان [4].
تمامی روز سه‌شنبه و بخش عمدهٔ شب چهارشنبه به همین منوال گذشت. عایشه گفت: از خاک‌سپاری پیکر پاک رسول‌خدا - صلى الله علیه وسلم - بی‌خبر بودیم تا وقتی که در دلِ شب - و به روایتی: آخر شب - شب چهارشنبه صدای بیل‌ها را که خاک می‌ریختند شنیدیم [5].
منبع: خورشید نبوت؛ ترجمهٔ فارسی «الرحیق المختوم» تالیف: شیخ صفی الرحمن مبارکفوری، ترجمه: محمد علی لسانی فشارکی، نشر احسان 1388
عصر اسلام
IslamAge.com
[1]- نکـ: ابن ماجه، ج 1، ص 521.
[2]- برای تفصیل مطلب، نکـ: طبقات ابن سعد، ج 2، ص 277-281.
[3]- صحیح البخاری، کتاب الجنائز، «باب الثیاب البیض للکفن»؛ فتح الباری، ج 3، ص 162، 167-168، ح 1264، 1271، 1272، 1273، 1387؛ صحیح مسلم ، کتاب الجنائز، ج 463، «باب کفن المیت»، ح 45.
[4]- نکـ: الموطأ، امام مالک، کتاب الجنائز، «باب ماجاء فی دفن المیت» ج 1، ص 231؛ طبقات ابن سعد، ج 2، ص 288-292.
[5]- مسند امام احمد، ج 6، ص 62، 274؛ برای تفصیل مطالب راجع به پیوستن رسول خدا -صلى الله علیه وسلم- به ملکوت اعلا، نکـ: صحیح البخاری،«باب مرض النبی» و چند باب پس از آن، همراه با فتح الباری، نیز، صحیح مسلم، مشکاة المصابیح، «باب وفاة النبی»؛ سیرهٔ ابن‌هشام، ج 2، ص 649-665؛ تلقیح فهوم اهل الاثر، ص 38-39؛ رحمة للعالمین، ج 1، ص 277-286؛ برای تعیین دقیق بیشتر زمان‌ها از منبع اخیر استفاده شده است.
|
.gif){kind=small}
